خونریزی مقعدی و بهبود آن بعد از زایمان
خونریزی مقعدی در دوران بارداری یا بعد از زایمان معمولاً به علت هموروئید و واریس سیاهرگ‌ها در مقعد و اطراف آن است. هموروئید یا بواسیر در دوران بارداری، به خصوص در سه ماۀ آخر بارداری یا در چند هفتۀ اول بعد از زایمان شایع است. در این مطلب می‌توانید با دلایل خونریزی مقعد پس از زایمان، روش‌های پیشگیری از خونریزی مقعد، راهکارهایی برای تسکین درد و موارد نیازمند مراجعه به پزشک برای رفع این مشکل آشنا شوید.
دلایل خونریزی مقعد
اگر موقع مدفوع کردن درد دارید یا مدفوعتان به سختی دفع می‌شود یا دچار هموروئید یا بواسیر شده‌اید، امکان خونریزی این رگ‌های متورم وجود دارد. دفع مدفوع سفت در نتیجۀ عارضۀ یبوست هم باعث شکافته شدن پوست مقعد می‌شود. به این شکاف‌ها شقاق می‌گویند که در زمان دفع مدفوع و بلافاصله بعد از آن ممکن است دردناک باشد. گرچه اینها احتمالاً اصلی‌ترین عواملی است که در دوران بارداری و بعد از زایمان باعث بروز این مشکل می‌شود، اما بیماری‌های معده و روده نیز از عواملی است که باعث خونریزی مقعد می‌شود، پس اگر هر زمانی دچار خونریزی مقعد شده‌اید، لازم است قبل از هر تصمیمی به پزشک مراجعه کنید.
روش‌های پیشگیری از خونریزی مقعد
یبوست و سختی دفع در چند روز بعد از زایمان شایع است. از آنجا که هموروئید و شقاق اغلب در نتیجۀ یبوست به وجود می‌آید یا تشدید می‌شود، به دفعات و مرتب دستشویی رفتن می‌تواند مفید باشد. دیگر روش‌های پیشگیری از یبوست شامل موارد زیر است:
هر روز مواد غذایی حاوی فیبر بالا بخورید: میوه‌ها و سبزیجات تازه، لوبیا، غلات صبحانه و نان‌های غلات کامل بخورید. اگر این روش کمکی نکرد، چند قاشق غذاخوری سبوس فرآوری‌نشدۀ گندم را همراه با غلات صبحانه‌تان میل کنید. شاید بهتر باشد ابتدا صبح‌ها مقدار کمی سبوس بخورید و به تدریج مقدار آن را زیاد کنید تا دچار نفخ نشوید و حتماً بعد از آن یک لیوان بزرگ آب بخورید.
آب و مایعات زیادی بنوشید: نوشیدن آب به پیشگیری از یبوست کمک می‌کند. همچنین مصرف یک لیوان آب‌میوه در روز، به خصوص آب آلویی که ترجیحاً در خانه تهیه شده، مفید است.
مرتب ورزش کنید: پیاده‌روی، شنا و یوگا به رفع یبوست کمک می‌کند و باعث می‌شود احساس سلامت و تناسب اندام بیشتری بکنید. یادتان باشد که فعالیت‌های ورزشی خود را با اجازۀ پزشک انتخاب و شروع کنید.
مدفوعتان را نگه ندارید: وقتی احساس می‌کنید باید مدفوع کنید، هرگز این کار را به تعویق نیندازید، حتی اگر ناحیۀ مقعد شما حساس شده و این کار برایتان سخت است، زیرا نگه داشتن مدفوع فقط مشکلتان را بدتر می‌کند.
راهکارهایی برای تسکین درد
روش‌ها و راه‌حل‌هایی برای تسکین درد بواسیر و شقاق وجود دارد که برخی از آنها شامل موارد زیر است:
نشستن در لگن آب گرم: چند بار در روز به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در یک لگن آب گرم بنشینید. لگن را تا چند سانتی‌متر از آب ولرم رو به گرم پر کنید و هیچ مادۀ دیگری به آن اضافه نکنید. می‌توانید لگن را روی یک سطح کمی بلندتر قرار دهید تا نشستن راحت‌تر باشد. شل شدن عضلات مقعد وقتی در آب قرار می‌گیرند باعث افزایش گردش خون و تسکین این ناحیه می‌شود.
استفاده از کیسۀ یخ یا کیسۀ آب گرم: بعضی از افراد با استفاده از کیسۀ یخ یا کمپرس سرد تسکین پیدا می‌کنند و عده‌ای با کیسۀ آب گرم آرام می‌شوند. می‌توانید این روش‌ها را امتحان کنید تا ببینید با کدام تسکین پیدا می‌کنید.
تقویت عضلات مقعد: یاد گرفتن چگونگی تقویت عضلات ناحیۀ مقعد و انجام تمرینات کگل نیز باعث درد کمتر هنگام دفع می‌شود. برای پیدا کردن این عضلات، کافی است همان عضلاتی را که برای قطع ادرار یا مدفوع به کار می‌برید، منقبض و بعد رهایشان کنید. هنگام نشستن در لگن، تمرین کگل را انجام دهید. این تمرین به تقویت عضلات اطراف واژن و مجاری ادرار نیز کمک می‌کند.
استفاده از بی‌حس‌کنندۀ موضعی یا شیاف: با تأیید پزشک از بی‌حس‌کنندۀ بی‌خطر موضعی یا شیاف مسکن برای مدت کوتاهی استفاده کنید. اگر اپیزیوتومی یا پارگی ناحیۀ پرینه داشته‌اید، نباید هیچ چیز از جمله شیاف را تا زمانی که پزشک اجازۀ این کار را به شما بدهد، وارد مقعد نکنید. درمان‌های زیادی در بازار موجود است، اما بیشترشان فقط باید در مدت یک هفته یا کمتر استفاده شود، زیرا استفادۀ مداوم ممکن است باعث التهاب بیشتر شود.
مصرف مسکن‌ها: برای تکسین موقت عضلات مقعد می‌توانید با اجازۀ پزشکتان استامینوفن معمولی یا ایبوپروفن بخورید، اما آسپرین یا محصولات حاوی آسپرین را مصرف نکنید. همچنین به یاد داشته باشید که برخی داروهای حاوی مخدر مثل استامینوفن کدیین باعث یبوست می‌شود. پس هیچ دارویی را بیشتر از مقدار تجویزشده توسط پزشکتان مصرف نکنید و اگر دردتان ادامه داشت، لازم است با ماما یا پزشک خود در این مورد صحبت کنید.
موارد نیازمند مراجعه به پزشک
خونریزی ناشی از بواسیر یا هموروئید، معمولاً خودبه‌خود رفع می‌شود، به خصوص اگر تغییراتی در رژیم غذایی‌تان بدهید تا از یبوست جلوگیری کنید. اما در موارد شدید، لازم است برای درمان به متخصص مراجعه کنید و در برخی موارد نیز شاید نیاز به یک جراحی کوچک باشد. همین‌طور اگر شما در این ناحیه شقاقی داشتید که رفع نشده است، شاید ماما یا پزشکتان شما را برای درمان به متخصص مربوطه ارجاع دهد. پس لازم است در هر صورت این مشکل را با پزشکتان در میان بگذارید.
