انواع مشکلات پوستی در دوران بارداری

در زمان بارداری ممکن است پوست شما کمی متفاوت به نظر برسد. این تغییرات به دلیل جریان خون بیشتر و سطح بالاتر هورمون‌ها در دوران بارداری است. در حالیکه برخی زنان در این دوران  پوست‌ شاداب‌تری دارند، برخی دیگر از خشکی و لکه‌دار شدن پوست، آکنه یا سایر مشکلات پوستی در بارداری شکایت دارند. همچنین در دوره بارداری ممکن است احساس کنید که پوست شما حساس‌تر شده است. اگرچه برخی از این تغییرات این دوران طبیعی به نظر می‌رسد اما در مواردی لازم است که به پزشک مراجعه شود. در این مطلب با انواع مشکلات پوستی در دوران بارداری، علائم و زمان مراجعه به پزشک آشنا می‌شوید.

علت تغییرات پوستی در بارداری

مشکلات پوستی در دوران بارداری را می توان به عوامل متعددی نسبت داد، در درجه اول تغییرات هورمونی که که در این دوران برای رشد جنین و آماده شدن بدن برای زایمان رخ می دهد عامل این مشکلات پوستی است. همچنین به دلیل افزایش ملانین، ماده طبیعی که به پوست و مو رنگ می‌دهد، زنان باردار متوجه تغییر رنگ و ظاهر شدن لکه های تیره می‌شوند.

این لکه‌ها معمولاً پس از زایمان به خودی خود محو می شوند. اما برخی از زنان ممکن است لکه های تیره ای داشته باشند که سال ها باقی می‌ماند. در ادامه با برخی از رایج ترین اختلالات پوستی در بارداری آشنا می‌شوید.

انواع اختلالات پوستی در بارداری

همراه با تغییرات آشکاری که بدن در طول بارداری تجربه می کند، افزایش هورمون ها روی پوست شما نیز تاثیر می گذارد. بسیاری از بیماری های پوستی در بارداری پس از زایمان ناپدید می شوند. به طور کلی سه دسته از این مشکلات در بارداری  وجود دارد که شامل مشکلات مربوط به تغییرات هورمونی، مشکلات پوستی که از قبل وجود داشته‌اند و مشکلات خاص این دوران می‌شوند. در ادامه با برخی از این تغییرات پوستی در بارداری آشنا می‌شوید. 

آکنه بارداری

یکی از انواع رایج اختلالات پوستی در بارداری است که احتمالاً در سه‌ماهه اول بارداری شعله‌ور می‌شود. این مشکل معمولا از دوره نوجوانی آغاز می‌شود. خوشبختانه، آکنه بارداری معمولاً در سه‌ماهه آخر به طور قابل توجهی بهبود می‌یابد یا حتی به طور کامل ناپدید می‌شود. پس از زایمان نیز شیردهی به جلوگیری از بروز آکنه کمک می‌کند.

اگزمای بارداری

اگزما از جمله شایع‌ترین تغییرات پوستی در بارداری است که تعدادی از زنان در این دوران به آن مبتلا می‌شوند. این عارضه باعث خشکی، پوسته‌پوسته شدن، خارش و قرمزی پوست می‌شود. اگزما معمولاً صورت، مچ دست، مچ پا، چین آرنج و پشت زانوها را درگیر می‌کند. احتمال بروز علائم اگزما در شش ماه اول بارداری بیشتر است. اگزما را درماتیت آتوپیک بارداری نیز می‌‌نامند.

ترک پوستی یا استریا

یکی از انواع بیماری های پوستی در بارداری، ترک پوستی است که شامل خطوط قرمز، صورتی یا بنفشی هستند که می‌توانند روی پوست ظاهر شوند. ترک‌های پوستی شایع هستند و از هر 10 زن حدود 9 نفر در دوران بارداری دچار آن می‌شوند. ترک‌های پوستی بیشتر روی شکم قرار دارند، اما می‌توانند روی ران، سینه، باسن و بازو نیز ظاهر شوند.

در ابتدا ممکن است که احساس خارش هم داشته باشید. این ترک‌های پوستی مضر نیستند، بنابراین نیازی به درمان آنها ندارید. توجه داشته باشید که هیچ محصول پوستی وجود ندارد که تاثیرگذاری آن در جلوگیری از ترک‌های پوستی ثابت شده باشد. اگر این ترک‌ها شما را آزار می‌دهند، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

خط بارداری یا لینا نیگرا

این نوع از مشکلات پوستی در بارداری به شکل یک خط تیره است که روی پوست شکم ظاهر می‌شود. این خط از ناف شروع می‌شود و تا ناحیه شرمگاهی ادامه می‌یابد. خط بارداری اغلب در سه ماهه اول بارداری ایجاد می‌شود. این عارضه خطرناک نیست، هیچ مشکلی برای شما یا کودکی که در شکم دارید ایجاد نمی‌کند و نیازی به درمان ندارد.

خارش پوست و بثورات در بارداری

در طول بارداری، کاملاً طبیعی است که به طور ناگهانی در سراسر بدن خود دچار خارش شوید. گاهی شدت این نوع از مشکلات پوستی در بارداری به گونه‌ای است که بسیاری از زنان باردار میل به خاراندن شدید از شکم تا کف پاهای خود را دارند. برخی از بیماری‌های پوستی نیز ممکن است باعث ایجاد بثورات خارش‌دار شوند. از جمله آنها می‌توان به پاپول و پلاک کهیری خارش‌دار بارداری (PUPPP) و پروریگوی بارداری اشاره کرد. عارضه PUPPP معمولاً شامل برجستگی‌ها و کهیرهای قرمز یا بنفش کوچکی است که می‌توانند نواحی بزرگی را بپوشانند. پروریگوی بارداری نیز شامل برجستگی‌های ریزی شبیه نیش حشرات است. خارش پوست در بارداری مسئله‌ای شایع محسوب می‌شود و می‌توانید آن را درمیان کنید.

خال‌های ملانوسیتی

از جمله تغییرات پوستی در بارداری ظاهر شدن خال‌هایی است که توده‌های طبیعی متشکل از ملانوسیت‌ها یا سلول‌های تولیدکننده رنگدانه هستند. اکثر مردم خال دارند و گاهی در طول بارداری ظاهر یا اندازه این خال‌ها تغییر می‌کند. این تغییرات معمولاً نگران‌کننده نیست و تاثیری روی بارداری ندارد. با این وجود، خال‌ها پتانسیل تبدیل شدن به ملانوم که نوعی سرطان پوست است را دارند. اگر متوجه تغییر خال‌های خود در دوران بارداری شدید، آنها را به پزشک نشان دهید.

پروریگوی یا خارش بدن در بارداری

این نوع از اختلالات پوستی در بارداری شامل راش پوستی خارش‌داری است که می‌تواند در دوران بارداری ایجاد شود. علائم آن شامل بثورات خشک و برجسته است و می‌تواند نواحی بزرگی از شکم، دست‌ها یا پاها را بپوشاند. پروریگوی بارداری معمولاً در سه ماهه اول یا دوم ظاهر می‌شود.

 اگر اعضای خانواده مبتلا به اگزما، آسم یا تب یونجه باشند، احتمال ابتلای به این نوع از اختلالات پوستی در بارداری بیشتر است. پروریگوی بارداری خطرناک نیست. اگرچه ممکن است آزاردهنده باشد، اما هیچ مشکلی در بارداری ایجاد نمی‌کند و برای جنین مضر نیست. اگر در دوران بارداری احساس خارش داشتید به پزشک مراجعه کنید زیرا بیماری‌های همراه با خارش دیگری وجود دارد که می‌توانند برای جنین مضر باشند.

ملاسما یا لکه‌های قهوه‌ای رنگ

یکی از تغییرات پوستی در بارداری هستند که می‌توانند روی پوست و معمولاً روی صورت ظاهر شوند. به این عارضه کلوآسما، نقاب یا ماسک بارداری نیز می‌گویند. ملاسما معمولاً در سه‌ماهه دوم یا سوم بارداری بسیار شایع است. زنان غیر باردار نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. این نوع عارضه پوستی در بارداری هیچ مشکلی برای سلامتی ایجاد نمی‌کند، اما ممکن است کنار آمدن با آن دشوار باشد، به خصوص اگر روی صورت باشد.

اگرچه درمان ملاسما ممکن است سخت باشد، درمان‌های مختلفی وجود دارد که ممکن است به بهبود این وضعیت کمک کنند و اغلب به صورت ترکیبی استفاده می‌شوند. با این وجود، بسیاری از درمان‌های ملاسما برای استفاده در طول بارداری بی‌خطر نیستند. پزشک یا متخصص پوست می‌تواند ملاسما را تشخیص داده و کمک کند آن را به شکل بی‌خطری تحت درمان قرار دهید.

رگ‌های واریسی

رگ‌هایی هستند که خون زیادی در آنها جمع شده است. این رگ‌ها عمدتاً در پاها ایجاد می‌شوند و می‌توانند آبی و متورم باشند و ممکن است باعث درد در پاها شوند. واریس در دوران بارداری شایع است  و از هر 10 زن، 4 نفر به آن مبتلا می‌شوند. رگ‌های واریسی اغلب در سه‌ماهه اول بارداری ظاهر می‌شوند و ریسک ابتلا به آنها در صورت داشتن بارداری به مدت 40 هفته و در سنین بالاتر و داشتن سابقه خانوادگی بیشتر است.

مراقبت از پوست در بارداری

اکثر محصولات بدون نسخه مراقبت از پوست شامل انواع مرطوب‌کننده‌ها و لوازم آرایشی برای استفاده در بارداری بی‌خطر هستند. مواد شیمیایی موجود در کرم و پمادها می‌توانند در مقادیر کم وارد جریان خون شوند. با این وجود، فکر خوبی است که ترکیبات محصولاتی را که استفاده می‌کنید بررسی کنید. اگر مطمئن نیستید محصولی بی‌خطر است از داروساز در مورد آن سوال کنید. به یاد داشته باشید که پوست شما ممکن است حساس‌تر باشد و به مواد شیمیایی موجود در برخی محصولات واکنش نشان دهد. برای مراقبت از پوست در بارداری حتما به این نکات توجه داشته باشید.

درمان بیماری‌های پوستی بارداری

همانطور که اشاره شد، بیشتر این تغییرات پوستی در بارداری پس از تولد نوزاد خود به خود برطرف می‌شوند. چنانچه این ضایعات پوستی از بین نرفتند یا باعث عوارض ناخوشایندی برایتان شده‌اند، هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید و از درمان‌های خودسرانه پرهیز کنید. برخی از مشکلات پوستی در بارداری از جمله ملاسما نیاز به درمان‌هایی مانند استفاده از کرم‌های تجویزی و برخی از محصولات مراقبت از پوست دارند که تشخیص آن تنها بر عهده پزشک است.

درمان خانگی مشکلات پوستی در بارداری

چند راه طبیعی برای تسکین برخی از این اختلالات پوستی در بارداری و خارش پوست در این دوران وجود دارد که عبارتند از:

• از یک لوسیون یا مرطوب کننده بدون بو استفاده کنید.
• لباس‌های گشاد بپوشید که کمتر پوست‌تان تحریک شود.
• لباس‌های تهیه شده از الیاف طبیعی بپوشید.
• با آب داغ استحمام نکنید.
• سعی کنید در گرمای روز بیرون نروید.
• از کرم ضدآفتاب مخصوص این دوران استفاده کنید.

کدام محصولات پوستی نباید در دوران بارداری استفاده شود؟

اگر دچار اختلالات پوستی در بارداری هستید یا برای رفع خشکی پوست به دنبال استفاده از کرم‌های نرم کننده هستید در نظر داشته باشید که بهتر است از استفاده از محصولات حاوی ویتامین A که رتینول نیز نامیده می‌شود خودداری کنید، زیرا این ماده می‌تواند برای سلامت جنین مضر باشد. اگر نمی‌توانید مواد تشکیل‌دهنده محصولی را بررسی کنید، از آن استفاده نکنید. به خصوص در مصرف محصولاتی که به صورت آنلاین یا بدون برند خریداری کرده‌اید، بهتر است احتیاط کنید.

سایر محصولات مراقبت از پوست در بارداری که باید از آنها اجتناب کنید:

• محصولات پوستی حاوی هیدروکینون
• لوسیون‌های ریزش موی حاوی ماینوکسیدیل
• محصولات درمان آکنه حاوی ترتینوئین

آیا تغییرات پوستی در بارداری بعد از زایمان به حالت عادی برمی‌گردد؟

اکثر تغییرات پوستی در بارداری به تدریج بهبود می‌یابند یا پس از تولد نوزاد از بین می‌روند. این را هم در نظر داشته باشید چنانچه مبتلا به یک بیماری پوستی هستید که در دوران بارداری بهتر یا بدتر شده است، احتمالاً پس از زایمان هم به حالت قبل باز خواهد گشت.

بنابر آنچه گفته شد برخی از رایج‌ترین تغییرات پوستی در بارداری شامل خشکی پوست، ترک، لکه‌های تیره روی سینه‌، نوک سینه یا داخل ران‌ها،  لکه‌های قهوه‌ای روی صورت در اطراف گونه‌ها، بینی و پیشانی می‌شود. اکثر بیماری های پوستی در دوران بارداری، پس از زایمان برطرف می‌شوند، اما برخی ممکن است نیاز به درمان‌های خاصی داشته باشند. برای زنان باردار مهم است که از این شرایط و تغییرات آگاهی لازم را داشته باشند و برای مدیریت و درمان مناسب با پزشک‌شان مشورت کنند.

مقاله مرتبط

رضایت از ظاهری خوشایند برای مادران باردار

• 1395/02/22

سه ماهۀ دوم

• 1399/05/14

سه ماهۀ سوم

• 1399/05/14