مسخره کردن در میان کودکان سه و چهار ساله: علت چیست و چه کار کنید
کودکان دیر یا زود میفهمند که کلمات میتوانند قدرت زیادی داشته باشند و همانطور که احتمالاً فهمیدهاید، این آگاهی معمولاً خیلی زود هم به دست میآید. مسخره کردن یکی از رفتارهایی است که بر پایهٔ مهارتهای استفاده از کلمات شکل میگیرد. در این مطلب با علل و راههای برخورد با این رفتار در بین کودکن سه و چهار ساله آشنا شوید.
چرا کودکان سه تا چهار ساله دیگران را مسخره میکنند
کودکان دیر یا زود میفهمند که کلمات میتوانند قدرت زیادی داشته باشند و همانطور که احتمالاً فهمیدهاید، این آگاهی معمولاً خیلی زود هم به دست میآید. مهارتهایی زبانی کودک پیشدبستانی شما به سرعت در حال پیشرفت است و او به طور فزایندهای آگاه میشود که برخی از کلمات میتوانند واکنش دیگران را به دنبال داشته باشند. در نتیجه، کودک شما بیشتر ممکن است کسی را «احمق» یا «خنگ» بنامد تا اینکه به ویژگیهای خاصی مانند استفاده از عینک توجه کند. کودکان پیشدبستانی همچنین از طعنه و تمسخر برای تعریف گروههای اجتماعی استفاده میکنند.
کودک سه یا چهار ساله و پیشدبستانی شما همچنین ممکن است دیگران را مسخره کند، زیرا این روشی هرچند ناخواسته است که برای ارتباط برقرار کردن با دیگران یاد گرفته است. اگر خانواده، همسالان، خواهر و برادرها یا برنامههای تلویزیونی مورد علاقهٔ او تمسخر، تحقیر و بیاحترامی را به عنوان رفتاری معمولی و قابل قبول نشان دهند، تعجبی ندارد که او از آنها تقلید کند و این را نیز بدانید که بیشتر کودکان در این سن، هرازگاهی خود را در هر دو سوی طیف تمسخر، یعنی مسخرهشونده و مسخرهکننده میبینند.
وقتی کودکتان مسخره میشود چه کار باید کرد
شما نمیتوانید کار مشخص و قطعی زیادی برای جلوگیری از مسخره شدن فرزندتان توسط بچههای دیگر انجام دهید، اما میتوانید به او یاد بدهید که چگونه با نیش و کنایههای آزاردهنده مقابله کند:
با او همدردی کنید: تصدیق کنید که مسخره شدن ناراحتکننده است. بگذارید فرزندتان بداند که شما او را درک میکنید. به عنوان مثال به کودکتان بگویید: «وقتی آریو بهت میگه بچهننه& تو خیلی ناراحت میشی، نه؟» و پیشنهاد کنید که به دوستش بگوید حرف او ناراحتش کرده است. همچنین او را تشویق کنید با بچههایی بازی کند که با او مهربانند و احساس خوبی به او میدهند.
او را راهنمایی کنید: به فرزندتان بگویید که اگرچه نمیتواند چیزهایی را که بچههای دیگر میگویند کنترل کند، اما میتواند تصمیم بگیرد که میخواهد چه نوع واکنشی نشان دهد. برای مثال، به او بیاموزید که آن کودک را از واکنشی که میخواهد در او برانگیزد، محروم کند. اگر آزار و تمسخر واکنشی در کودک شما ایجاد نکند، پس به کودک خطاکار اجازه نمیدهد که احساس قدرت کند یا به قیمت ناراحتی کودک شما سرگرم شود. فرزند شما میتواند روی هر فعالیتی که هنگام شروع آزار درگیر آن بود تمرکز کند یا اینکه به سادگی از آنجا دور شود.
به او یاد بدهید که کمک بخواهد: اینکه شخص اجازه ندهد مسخره شدن او را اذیت کند، بلوغ زیادی میخواهد. بنابراین از کودک خود انتظار خویشتنداری نداشته باشید. اگر او واقعاً از مسخره شدن ناراحت شده و آزارها هم ادامهدار است، باید با مربی فرزندتان یا والدین آن کودک دربارهٔ این موقعیت به شکلی آگاهانه صحبت کنید. یک معلم میتواند با تشویق مهارتهای اجتماعی مثبت و کمک به او در ایجاد طیف دوستی گسترده، فرزند شما را در کلاس حمایت کند و اگر فرزندتان از تمسخرها آسیب زیادی دیده است، از یک مشاور متخصص کودکان کمک بگیرید.
برخلاف گفتههایتان رفتار نکنید: گاهی هم طعنه و تمسخرهایی که کودک شما را ناراحت میکند، نه از طرف همبازیهایش، بلکه از طرف شماست و شما متوجه این موضوع نیستید. دست انداختن معمول کودکتان به شکل دوستانه و مهرآمیز روشی عالی برای پرورش حس شوخطبعی است، اما اجازه دهید کودکتان برای ایم منظور راهنمای شما باشد؛ یعنی اگر واکنش خوبی نشان نداد، شاید به آن موضوع خاص حساس باشد. بنابراین با او در مورد موضوعی که با آن مشکل دارد، مانند ترسیدن از تاریکی یا غلبه بر لکنت زبان عصبیاش شوخی نکنید، زیرا چنین رفتارهایی فقط باعث شرمساری او خواهد شد.
به کودکتان لقب ندهید: هیچ نوع لقب دادن و اسم گذاشتن یا پوزخند زدن مجاز نیست. شاید مهمترین قانون این است که کودک خود را جلوی دیگران مسخره نکنید. صدا زدن او با عنوانهایی مثل «چاقالوی من» یا «خنگولم» در مقابل دوستانش قطعاً باعث خفیف شدن او خواهد شد. به جای این رفتارها، با رعایت برخی حد و مرزها در مورد دست انداختن، به کودک خود نشان میدهید که چگونه طوری شوخی کند که به احساسات مردم آسیب نرساند.
وقتی کودکتان کسی را مسخره میکند چه کار کنید
اگر کودک شما کودک یا شخص دیگری را مسخره کرد چه کاری باید انجام دهید؟ راهکارهای زیر به شما کمک میکند تا این رفتار نادرست پایان یابد:
واکنش تند نشان ندهید: اگرچه ممكن است از شنیدن کلمات تمسخرآمیز از لبهای فرزندتان ناراحت شوید، اما بهتر است خونسرد باشید و در مقابل وسوسهٔ نشاندن او سر جای خودش مقاومت کنید. به یاد داشته باشید كه او احتمالاْ به دنبال واکنش گرفتن است و شما با واکنش بیش از حد به کلماتی که میشنوید، ناخواسته مسخره کردن را در فرزندتان تقویت میکنید. به جای آن میتوانید با خونسردی و آرامش به او بگویید که استفاده از کلمات آزاردهنده، احساسات دیگران را جریحهدار میکند.
روی حس همدردی تأکید کنید: علت تمسخرهای کودک هرچه که باشد، صحبت کردن درمورد اثرات رفتارش به او کمک میکند خود را جای دیگری بگذارد. پس به او یادآوری کنید که خودش هم ناراحت میشد اگر کسی مثلاً به او میگفت که دماغش خیلی بزرگ یا قدش خیلی کوتاه است. به او بگویید ایرادی ندارد وقتی کسی ظاهر متفاوتی دارد به آن توجه کند اما درست نیست که در حضور آن شخص به آن اشاره کند. تأکید کنید چگونگی ظاهر یک فرد نشان نمیدهد که او چگونه شخصی است و مطمئن شوید که خودتان هم از اظهارنظر منفی در مورد ظاهر دیگران خودداری میکنید.
علت رفتار کودک را بیابید: این اهمیت زیادی دارد که علت و ریشهٔ مسخره کردن را پیدا کنید. اگر فرزند شما برادر کوچکش را مسخره میکند، لزوماً به معنای آن نیست که از برادرش عصبانی یا ناراحت است، بلکه فقط به توجه بیشتر شما نیاز دارد. برای بازداشتن او از مسخره کردن، مطمئن شوید که او هم زمان اختصاصی زیادی را با شما میگذراند. به جای کنار گذاشتن پسرتان، سعی کنید با کمک گرفتن از او در مراقبت از برادرش، به او احساس مهم بودن بدهید. همچنین یادآوری کنید که او یک بچهٔ بزرگ است و بازیهایی بلد است که میتواند به برادرش یاد بدهد. در مورد چیزهایی که او در کودکی دوست داشت، مثل بازی دالی موشه صحبت کنید و او را تشویق کنید که برادرش را به همان شکل سرگرم کند. این موضوع که او بتواند برادرش را بخنداند باعث میشود احساس مفید و مهم بودن کند و احساس مهم و مفید نبودن احتمالاً همان چیزی است که در وهلهٔ اول او را به مسخره کردن واداشته است.