مراقبت‌ها و معاینات پزشکی نوزاد پس از ترخیص از بیمارستان
بعد از مرخص شدن مادر و کودک از بیمارستان پس از زایمان، لازم است برای انجام مراقبت‌های بعدی نوزاد دوباره به پزشک یا یکی از مراکز بهداشتی درمانی نزدیک محل سکونتتان مراجعه کنید تا مراقبت‌های بعدی او شروع شود و از وضعیت رشدونمو کودکتان نیز مطلع شوید. زمان مراجعهٔ بعدی هر کودکی بعد از ترخیص با دیگری متفاوت است. برخی کودکان لازم است زودتر و برخی دیرتر برای ملاقات بعدی مراجعه کنند که این مورد را پزشک پس از تولد نوزادتان تعیین می‌کند، اما به‌طورکلی پزشکان می‌گویند بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از ترخیص نوزاد لازم است به یک پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. در این مطلب می‌توانید با زمان شروع اولین مراجعه به پزشک یا مراکز بهداشت و زمان مراجعات بعدی، چگونگی انجام مراقبت‌های پس از ترخیص و رعایت مواردی هنگام مراجعه به مطب پزشک یا مرکز بهداشت آشنا شوید.
زمان شروع مراقبت‌های نوزاد پس از ترخیص
قبل از رفتن از بیمارستان به خانه پس از زایمانتان لازم است از زمان مراجعۀ بعدی برای تازه‌مادران و نوزاد مطلع شوید. اما به‌طورکلی اولین مراجعهٔ پزشکی نوزادتان به مطب پزشک، بیمارستان یا مراکز بهداشت برای معاینات اولیه بر اساس زمان ترخیص نوزاد خواهد بود که شامل یکی از موارد زیر است:
نوزادان مرخص‌شده کمتر از ۲۴ ساعت: اگر نوزاد به هر دلیلی کمتر از ۲۴ ساعت پس از تولدش مرخص شده باشد، ۲۴ ساعت پس از این ترخیص زودهنگام لازم است دوباره توسط یک پزشک کودکان معاینه شود.
نوزادان مرخص‌شده بعد از ۲۴ ساعت: اگر نوزاد سالم شما پس از ۲۴ ساعت معمول پس از تولدش بعد از یک زایمان طبیعی مرخص شده باشد یا اگر ترخیص نوزاد سالمی پس از پایان ۴۸ ساعت اول عمرش بعد از یک زایمان سزارین انجام شود، لازم است بین ۲۴ ساعت تا ۴۸ ساعت بعد از ترخیص برای معاینه به یک پزشک اطفال یا یکی از مراکز بهداشت مراجعه کنید که خیلی بهتر است که اگر به پزشک خود کودکتان مراجعه کنید.
نوزادان زودرس یا دارای شرایط خاص: نوزادانی با علائم خطر یا در معرض خطرهایی مثل خطر عفونت و همچنین نوزادانی با وزن تولد زیر دو کیلو و ۵۰۰ گرم و نوزادان زودرس زیر ۳۷ هفته، نیاز به پیگیری در فواصل زمانی معینی بعد از ترخیص دارند. اولین مراجعه، ۲۴ ساعت پس از ترخیص است و معاینه‌های بعدی نیز طبق نظر پزشک کودک انجام می‌شود.
کلیۀ نوزادان نیز صرف نظر از مدت حضورشان در بیمارستان، لازم است برای انجام معاینات لازم و آزمایشات غربالگری نوزادان، بین روز سوم تا پنجم بعد از تولد و دوباره بین روزهای ۱۰ تا ۱۴ و سپس ۲۸ روز پس از تولدشان مجدداً توسط یک پزشک اطفال بررسی و ارزیابی شوند. همچنین بهتر است بدانید هرچند مراکز بهداشت کشور نیز آزمایشات غربالگری نوزاد را انجام می‌دهند، اما فقط سه بیماری ضروری را بررسی می‌کنند و اگر والدین بخواهند می‌توانند دو بیماری دیگر را که بیماری شربت افرا و گالاکتوزمی نام دارد، طبق نظر پزشک کودک انجام دهند. اگر هر سؤالی در این زمینه دارید، بهتر است آن را از پزشک کودکتان بپرسید.
مراقبت‌های پس از ترخیص
اگر تا این زمان هنوز در انتخاب یک پزشک اطفال موفق نبوده‌اید، بهتر است هرچه زودتر یک پزشک مناسب پیدا کنید و به مراقبت‌های بعدی کودکتان توجه لازم را داشته باشید. در طول این مراقبت‌ها، کودکتان معاینه می‌شود و تحت بررسی‌هایی کلی قرار می‌گیرد. برخی از این معاینات و بررسی‌ها شامل موارد زیر است:
- معاینۀ کامل نوزاد
- اندازه‌گیری وزن، قد و دور سر نوزاد
- ارزیابی کاهش وزن
- بررسی وضعیت تغذیۀ نوزاد و تعداد دفعات تغذیه
- بررسی بی‌اشتهایی، اسهال یا استفراغ در نوزاد
- بررسی دفع ادرار و مدفوع نوزاد
- ارزیابی چگونگی تنفس نوزاد
- بررسی تب و دمای بدن نوزاد
- بررسی بند ناف
- بررسی محل ختنۀ نوزادان پسر در صورت انجام شدن ختنه
- توجه به رابطۀ مادر و نوزاد
- ارزابی وجود علائم اولیۀ افسردگی بعد زایمان در مادر
- کنترل نتایج آزمایشات قبل از ترخیص نوزاد
- بررسی واکسیناسیون‌های انجام‌شده قبل از ترخیص برای نوزاد
- ارزیابی نوزاد برای شناسایی بیماری‌های متابولیکی ارثی، قلبی و غیره
- یادآوری حضور مادر و نوزاد برای انجام آزمایشات غربالگری
- تأکید بر لزوم انجام غربالگری شنوایی نوزاد در صورت انجام نشدن آن تا زمان فعلی
بعد از انجام تمام این معاینات، تاریخ مراجعۀ بعدی را به مادر اعلام می‌کنند و برای مصرف قطرۀ ویتامین برای نوزاد در صورت لزوم، راهنمایی لازم را به والدین می‌دهند. همچنین در مورد چگونگی کسب حمایت‌های مورد نیاز دیگر نیز با مادر صحبت می‌کنند.
نکاتی هنگام مراجعه به مطب پزشک یا مرکز بهداشت
قبل از رفتنتان به مطلب پزشک یا یکی از مراکز درمانی بهداشتی بهتر است نکات زیر را در نظر بگیرید و برای آنها برنامه‌ریزی کنید:
- یک فهرست از سؤالاتتان تهیه کنید.
- مدارک خودتان و کودک را آماده کنید.
- کیف لوازم کودک را آماده کنید.
- یک ضدعفونی‌کنندهٔ دست همراه داشته باشید.
- مسیر رسیدن و آدرس را بررسی کنید.
- وقت مراجعۀ بعدی را بپرسید.
