شرایط ایمنی مناسب برای اتاق نوزاد
یکی از بهترین کارهایی که میتوانید در کنار محبت کردن به کودک برای او انجام دهید این است که شرایط و محیط خانه و به خصوص اتاقش را برای او ایمن نگه دارید تا موارد مربوط به بهداشت و سلامت مناسب کودکتان مهیا باشد. سیستم ایمنی بدن نوزادان هنوز به شکل کامل با محیط بیرون از رحم سازگار نیست و محیط زندگی و خواب آنها باید تا جای ممکن از میکروبها و شرایط نامساعد دور باشد. در این مطلب میتوانید با برخی از شرایط ایمنی اتاق نوزادان مثل دما، رطوبت و نور مناسب در هفتههای اول تولدشان و برخی از ویژگیهای تختخواب نوزاد برای خوابیدنش آشنا شوید.
درجه حرارت و دما
قاعدۀ کلی این است که دمای اتاق را در حدی نگه دارید که بزرگسالی با لباسهای سبک در آن احساس راحتی کند. در واقع اگر اتاق برای شما خیلی سرد است برای کودکتان هم سرد خواهد بود و اگر اتاق برای شما خیلی گرم است برای کودکتان هم گرم خواهد بود. بسیاری از کارشناسان توصیه میکنند دمای اتاقی که کودک در آن است، بین ۲۲ تا ۲۴ درجه سانتیگراد نگه داشته شود.
مهم است که کودکتان گرم یا سردش نباشد، زیرا گرمای بیش از حد ممکن است ریسک سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را در کودکان یک ماهه تا یک ساله افزایش دهد. اگر فکر میکنید کودکتان گرمش شده است، شکم یا پشت گردنش را بررسی کنید. این بهترین راه برای ارزیابی دمای مرکزی بدنش است. اگر داغ است یا عرق کرده، یک لایه از لباسهایش را کم کنید و بعد دوباره دمای بدنش را بررسی کنید. اگر دستها یا پاهای کودکتان هم سرد است نگران نشوید، زیرا این برای کودکان کاملاً طبیعی است که دست و پایشان سرد باشد، اما اگر هر گونه نگرانیای در این مورد دارید بهتر است با پزشک کودکتان تماس کوتاهی بگیرید.
میزان رطوبت
سطح رطوبت پایین میتواند منجر به زخم شدن بینی، گلودرد، پوست خشک و مشکلات تنفسی و در مجموع احساس ناراحتی در کودک شود. سطح رطوبت بالا نیز میتواند باعث رشد باکتریهای مضر، غبار و کپک شود که میتوانند به آلرژی در کودک منجر شود. کارشناسان توصیه میکنند که سطح رطوبت داخل خانهها بهتر است بین ۳۰ تا ۵۰ درصد باشد. بد نیست اگر برای تعیین سطح رطوبت از دستگاههای رطوبتسنج استفاده کنید که البته برخی از مانیتورهای اتاق کودک، دماسنج و رطوبتسنج نیز دارد.
سطح رطوبت در تابستان بالا و در زمستان پایین است. در طول تابستان معمولاً سیستم تهویۀ مطبوع مرکزی به طور خودکار سطح رطوبت را کاهش میدهد. اگر این سیستم در خانهٔ شما وجود ندارد، هنگام آشپزی و حمام هواکش و هود را روشن کنید و پنجرههای آشپزخانه و حمام را کمی باز بگذارید. در زمستان هم یک دستگاه رطوبتساز استاندارد به افزایش رطوبت کمک خواهد کرد. قرار دادن یک ظرف آب روی اجاق یا بخاری هم میتواند مؤثر باشد، درصورتیکه در دم کردن خانه به شکل مداوم زیادهروری نشود.
نور مناسب
والدین معمولاً دوست دارند اتاق کودکشان شاد و پرنور باشد. نور زیاد میتواند در چرتهای روزانۀ کودک تداخل ایجاد کند، ولی از سوی دیگر و در مورد کودکان هم مثل بزرگسالان، نور باعث تنظیم ساعت درونی بدن میشود. پس میتوانید تا زمانی که ساعت درونی بدن کودک تنظیم میشود، یعنی در حوالی شش هفتگی، در طول روز اتاق کودک را روشن نگه دارید و پس از آن نیز میتوانید در طول چرتهای روزانه کمی نور اتاق را کمتر کنید.
روشن کردن چراغ خواب در طول شب ضرورتی ندارد، اما اگر دوست دارید از آن استفاده کنید نیز ایرادی ندارد. با این حال فکر نکنید که نوزاد از تاریکی میترسد. نوزادان و کودکان کوچکتر کاملاً به محیط تاریک که شبیه رحم باشد عادت دارند و معمول نیست که کودک زیر شش ماه از بیدار شدن در تاریکی بترسد. یک کودک شش ماهه یا بزرگتر هم هنوز نمیتواند از موجودات خیالی بترسد، اما اگر بیدار شود و ببیند شما کنارش نیستید ممکن است فقط به این دلیل که حضور شما را حس نمیکند گریه کند.
در هر صورت نیز، اگر به نظر میرسد کودکتان در طول شب با چراغ خواب راحتتر است یا سر زدن به او برای شما را سادهتر می، استفاده از آن تأثیر بدی در خواب نوزادتان ندارد.
تختخواب نوزاد
نوزادان معمولاً نیازی به تختهای بزرگ و مجهز به ضربهگیر، بالش، پتوها، به خصوص پتوهای شل و نرم، ملافه و عروسکهای مختلف ندارند، بلکه تنها لازم است نوزادتان را روی یک تشک سفت، صاف، بدون بالش یا اسباببازی و فقط روی یک ملافۀ کشدار کاملاً چسبیده به تشکش بخوابانید. هر وسیلهای که بتواند باعث گرم شدن بیش از حد نوزاد شود یا به هر شکل باعث اختلال در تنفسش شود و حتی عروسکها را از فضای خواب نوزاد حذف کنید تا با این اقدامات، خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را کاهش دهید.
نوزاد شما همچنین میتواند در کنار تخت شما در یک گهواره یا تختی بخوابد که یک طرفشان باز میشود و به تختخواب والدین میچسبد تا هم امکان رسیدگی به کودک را در طول شب راحتتر کند و هم به والدین اجازه دهد که سریعتر به تغییرات ناگهانی در تنفس و حرکات نوزادشان پاسخ دهند، پس بهتر است در ماههای اول تولد، نوزادتان را نزدیک به خود، اما در جای مخصوص خودش بخوابانید. همچنین توصیه میشود که دوقلوها کنار هم در یک تخت نخوابند، زیرا مطالعات نشان داده است که خوابیدن دوقلوها در کنار هم یا خوابیدن نوزادان در تخت والدین یا در کنار کودکان یا افراد بزرگسال دیگر، نوزادان را در معرض خطر بالاتری برای سندرم مرگ ناگهانی نوزاد قرار میدهد. پس لازم است از این موضوع آگاه باشید و شرایط خواب نوزاد را تا جای ممکن ساده کنید.