آیا این درست است که زنان باردار باید از تماس با گربهها پرهیز کنند؟
آیا داشتن گربه یا دست زدن به گربهها در بارداری خطرناک است؟ در این مطلب با جواب این پرسش و موارد مشابه آن دربارهٔ تماس با گربهها در بارداری آشنا شوید.
گربهها، زنان باردار و توکسوپلاسموز
عفونت انگلی توکسوپلاسموز (Toxoplasmosis) عفونتی است که توسط یک انگل میکروسکوپی ایجاد میشود. اگرچه این عفونت در افرادی با سیستم ایمنی سالم باعث بروز یک بیماری خفیف و بدون علامت میشود، اما در دوران بارداری خطرناک است، زیرا این انگل ممکن است جفت و جنین را آلوده کند.
انگل توکسوپلاسموز در نیمی از موارد با خوردن گوشت خام یا نیمپز منتقل میشود، اما امکان ابتلا به انگل در اثر خوردن غذای آلوده، نوشیدن آب آلوده، دست زدن به خاک بستر گربهای که از سلامت او اطلاعی ندارید یا دست زدن به گوشت خام و سپس بردن دست به دهان، بینی یا چشم نیز وجود دارد.
اگر در طول بارداری به بیماری آلوده شدهاید، میتوانید با دارو درمان شوید اما شما و کودکتان باید در طول بارداری و پس از تولد کودکتان هم با دقت تحت نظر باشید. در مورد تماس با گربهها موضوع این است که مدفوع گربه و خاک یا شنی که گربهها در آن بودهاند میتواند حامل توکسوپلاسموزیس باشد. همچنین اگر در طول بارداری یا حتی چند ماه قبل از لقاح، توکسوپلاسموز بگیرید، احتمال نقصهای مادرزادی جدی در جنین مثل آسیب به چشم و مغز او وجود دارد.
هرچند این اثرهای احتمالی ترسناک به نظر میرسند، اما قبل از اینکه به عنوان راه چاره گربهتان را به شخص دیگری واگذار کنید، بدانید که بسیار بعید است گربههای خانگی حامل توکسوپلاسموز باشند، چون گربههای خانگی اغلب قرص انگلشان را دریافت میکنند و مشکلی از این نظر ندارند، مگر این که شما در مراقبت از گربهٔ خانگی خود سهلانگاری کرده باشید.
بنابراین، ایرادی ندارد که در طول بارداری در اطرافتان گربهٔ خانگی شما وجود داشته باشد اما باید در مورد تمیز کردن ظرف خاک گربه بسیار مراقب باشید و از شخص دیگری بخواهید این کار را انجام دهد. اگر شما تنها کسی هستید که میتواند ظرف خاک گربه را تمیز کند، هنگام عوض کردن خاک از دستکش یکبارمصرف استفاده کنید، بعد از هر بار استفاده دستکشها را دور بیندازید و بعد از اتمام کار دستها را با دقت با آب و صابون بشویید. اگر گربهها در باغچهٔ شما مدفوع کرده باشند باز هم به همان اندازه در معرض خطر توکسوپلاسموز قرار میگیرید. بنابراین هر بار در باغچه کاری انجام میدهید یا به خاک دست میزنید همان اقدامات احتیاطی را رعایت کنید، یعنی دستکش بپوشید و بعد از آن، فوراً دستهایتان را با آب و صابون تمیز بشویید.
اگر نگرانید که ممکن است با انگل توکسوپلاسموزیس تماس پیدا کرده باشید، از پزشک خود دربارهٔ انجام آزمایش خون سؤال کنید تا معلوم شود که آیا به این بیماری مصونیت دارید یا خیر، زیرا یک بار ابتلا شما را در برابر این بیماری ایمن خواهد کرد، پس اگر مطمئن هستید که قبلاً این بیماری را گرفتهاید، در این صورت دیگر جای هیچ نگرانی نیست، چون شما دوباره به این بیماری مبتلا نمیشوید و کودک متولدنشدهتان هم در معرض هیچ ریسکی نیست.
اما اگر فقط گربهها تماس داشتهاید ولی نمیدانید که مبتلا شدهاید یا نه، ممکن است قبلاً توکسوپلاسموز نگرفته باشید و باز هم در معرض خطر باشید. پزشکان و کارشناسان تخمین میزند که بسیاری از افراد در گذشته به توکسوپلاسموز مبتلا شدهاند، بدون اینکه خودشان بدانند. توکسوپلاسموز میتواند در بزرگسالان علائمی شبیه آنفلوانزا ایجاد کند اما گاهی اوقات هم این بیماری هیچ علائمی ندارد.
مراقبت از گربهٔ خانگی در بارداری
اگر شما هم یک گربهٔ خانگی دارید، لازم است بدانید که در طول بارداری میتوانید خاک گربه را با رعایت نکات لازم عوض کنید، اما در صورت امکان بهتر است که شخص دیگری این کار را انجام دهد. نگرانی موجود در این زمینه، توکسوپلاسموز است. توکسوپلاسموز یک عفونت انگلی است که میتواند از طریق گوشت خام یا مدفوع گربهٔ موجود در ظرف خاک گربه یا خاک باغچهای که گربهها در آن مدفوع کردهاند به انسان انتقال یابد. شما میتوانید با رعایت کردن این اقدامات احتیاطی، احتمال گرفتن این عفونت در طول بارداری را کاهش دهید:
- از شخص دیگری بخواهید خاک گربه را عوض کند، چون شما حالا بهترین توجیه ممکن را برای این درخواست دارید.
- اگر مجبورید خودتان این کار انجام دهید، آن را یک بار در روز انجام دهید. حداقل ۲۴ ساعت طول میکشد تا خاک گربه عفونی شود.
- از تماس با خاک باغچه پرهیز کنید، چون خاک باغچه ممکن است حاوی مدفوع گربۀ آلوده به انگل توکسوپلاسموز باشد.
- هنگام عوض کردن خاک گربه یا کار در باغچه و باغبانی حتماً دستکش یکبارمصرف دستتان کنید.
- بعد از هر بار تمیز کردن خاک گربه، دستکشها را دور بیندازید.
- قبل از شستن کامل دستها، دهان، بینی یا چشم خود را لمس نکنید.
- پس از اتمام کار، دستهایتان را با آب گرم و صابون به دقت بشویید.
- در دوران بارداری بهتر است حیوانات توی خیابان را لمس نکنید.
- به محل زندگی گربهها یا دیگر حیوانات توی خیابان دست نزنید.
- قرص انگل و معاینات پزشکی گربههای خانگیتان را هم فراموش نکنید.
تأکید میکنیم که مدفوع گربه تنها راه برای انتقال توکسوپلاسموز نیست. خوردن گوشت خام یا کمپخته یا میوهها و سبزیجاتی که خوب شسته نشدهاند، پوست گرفته نشده یا خوب پخته نشدهاند نیز میتواند شما را در معرض خطر ابتلا به آن قرار دهید. بنابراین در دوران بارداریتان برای شستن و پختن کامل مواد غذایی دقت بیشتری به خرج دهید و حتماً مطلب توکسوپلاسموز در بارداری را ببینید.