آموزش آداب غذا خوردن به کودک: دو تا چهار سالگی
شما هم دوست دارید کودک دو تا چهار سالتان سر سفرهٔ غذا یا پشت میز غذاخوری رفتار بهتری داشته باشد، اما نمی‌دانید از کجا شروع کنید؟ در این مطلب با این موضوع که در سن دو تا چهار سالگی چه چیزهایی در مورد غذا خوردن می‌توانید بیاموزید، بهترین راه برای آموزش نحوهٔ غذا خوردن درست چیست و کلاً آموزش آداب غذا خوردن به کودکان دو تا چهار ساله آشنا شوید.
در سن دو تا چهار سالگی چه چیزهایی در مورد غذا خوردن به کودک یاد بدهید؟
برای شروع با این توضیح شروع کنید که زمان غذا خوردن دلپذیر است و رفتار خوب باعث می‌شود برای همهٔ افراد حاضر لذت‌بخش‌تر باشد. با کودک خود در مورد اهمیت رفتار خوب صحبت و او را تشویق کنید که خود را فردی مؤدب بداند. انتظارات واقع‌بینانه‌ای تعیین و سپس آنها را با ملایمت تقویت کنید تا کم‌کم به عادت تبدیل شوند.
اما کودک شما هنوز آماده‌ٔ نکات ظریف‌تر آداب غذا خوردن مثل این‌که از چنگال کوچک یا بزرگ برای خوردن کیک استفاده کند نیست، اما به اندازهٔ کافی بزرگ شده است که یادگیری و حتی اجرای اصول پایه را شروع کند؛ البته به این ارتباط دارد که تازه دو ساله شده یا در حال نزدیک شدن به سن کودکستان است. اما به‌طورکلی، برخی از رفتارهایی که در این سن می‌توانید آموزش دهید و تشویق کنید اینهاست:
- قبل از آمدن سر میز دست‌هایش را بشوید.
- اسباب‌بازی خود را سر میز نیاورد یا حداقل کنار میز بگذارد.
- غذا را پرت نکند و نقاپد.
- قاشق و چنگال را به چیزی نکوبد.
- غذا را از دهانش بیرون نپاشد.
- در حینی که دیگران مشغول غذا خوردن هستند فریاد نزند یا دور اتاق ندود.
- از «لطفاً» و «ممنونم» استفاده کند.
- در صورت امکان از قاشق و چنگال به جای دست و انگشت استفاده کند.
- وقتی غذایش تمام شد و خواست زودتر از بقیه بلند شود، اول اجازه‌ٔ بلند شدن بخواهد.
- از شخصی که غذا را آماده کرده است تشکر کند.
- بردن ظرف و ظروف از میز به سینک ظرف‌شویی یا پیشخان، البته اگر مسیر باز است و ظرف‌ها شکستنی و گران‌قیمت نیستند.
برخی از کودکان بزرگ‌تر، یعنی آنهایی که از رفتار کردن مثل آدم‌بزرگ‌ها لذت می‌برند، می‌توانند جزئیات بیشتری را یاد بگیرند. شاید کودکتان دوست داشته باشد که بداند چگونه دستمال سفره را روی پای خود قرار دهد و با استفاده از آن دهان خود را پاک کند، لقمه‌های کوچک بردارد و با دهان بسته بجود. او می‌تواند یاد بگیرد که نوشیدنی خود را هورت نکشد، قبل از شروع غذا خوردن صبر کند تا برای همه غذا کشیده شود و از غذایی که دوست دارد تعریف کند، اما در مورد غذاهایی با طعم ناخوشایند نظری ندهد. وعده‌های غذایی فرصت خوبی است تا مهارت‌های ارتباطی خود را نیز صیقل دهد، بنابراین حتماً او را در بحث‌ها و گفت‌وگوها شرکت دهید.
بهترین راه برای آموزش نحوهٔ غذا خوردن درست به کودکان دو تا چهار ساله چیست؟
کودکتان دوست دارد رضایت شما را جلب کند و می‌خواهد شبیه شما باشد، بنابراین بهترین راه این است که به او نشان دهید این کارها چگونه انجام می‌شود. سر میز و سفرهٔ غذا خوب، خوشایند و البته کوتاه صحبت کنید، دعوا و مشاجره نکنید و صدایتان را بالا نبرید. از غذا ایراد نگیرید و وقتی می‌خواهید چیزی را به شما بدهند، «لطفاً» و «ممنونم» بگویید. سر غذا روزنامه نخوانید، تلویزیون تماشا نکنید، با تلفن صحبت نکنید یا برای کارهای دیگر بلند نشوید. به او نشان دهید که رفتار خوب سر میز شامل احترام گذاشتن به سایر افراد حاضر است.
ثبات رویه کمک می‌کند تا رفتارهای خوب در سال‌های بعدی برای فرزندتان عادت شود، بنابراین وقتی رفتاری را معرفی کردید، انتظارات خود را مشخص کنید و برای تقویت آنها از یادآوری‌های ملایم استفاده کنید. وقتی کودکتان کتلت را با دست برداشت، چنگالش را به او بدهید و هنگامی که لیوانش را دوباره پر کردید، او را به گفتن «ممنون» تشویق کنید، البته نه با روش‌هایی غلط و اجبار! نحوهٔ درست آموزش تشکر کردن به کودک را بدانید.
کودک خود را برای رفتار خوب سر میز تحسین کنید. مثلاً وقتی درست می‌نشیند و مؤدبانه درخواست می‌کند. اما در تعریف و تمجید زیاده‌روی نکنید، زیرا نمی‌خواهید هر بار که برای غذا خوردن سر میز می‌نشینید احساس کند در مرکز توجهات همهٔ حضار است.
اگر کودکتان سر میز غذا بدرفتاری کرد چه کار کنید؟
شما چند انتخاب دارید. برخی از والدین می‌گویند بهترین کار این است که رفتارهای نادرست مثل درخواست کردن با تحکم و لحن بی‌ادبانه، کوبیدن ظرف و ظروف و ریخت و پاش را نادیده بگیرند. وقتی این تاکتیک جواب می‌دهد به این دلیل است که کودک هر کاری را که واکنشی ایجاد نکند، متوقف می‌کند.
والدین دیگر معتقدند که بهتر است راه‌هایی برای دلسرد کردن کودک از رفتار مشکل‌ساز پیدا کنند. به عنوان مثال، اگر کودک نگوید «لطفاً»، پس تا وقتی این کار را نکند آن غذا یا نوشیدنی درخواستی‌اش را به او نمی‌دهید و برخی والدین فرزندان خود را هنگام زیاده‌روی در انجام رفتارهای ناشایست و غیرقابل قبول، از سر میز بلند می‌کنند و فقط توضیح می‌دهند که رفتارش مؤدبانه نیست.
اما به‌طورکلی، اگر وعده‌های غذایی را برای فرزندتان با گفت‌وگو با او و بانشاط بودن لذت‌بخش کنید، احتمال بیشتری هست که او بخواهد سر میز بماند و در آن انرژی مثبت و احساسات خوب سهیم شود.
برای آموزش غذا خوردن در سن دو تا چهار سالگی چه قوانینی مناسب و نامناسب است؟
خانواده‌های مختلف قوانین مختلفی را ترجیح می‌دهند، بنابراین تصمیم‌گیری با شماست. برای مثال، ممکن است یک خانواده مشکلی نداشته باشد که هر کسی با لباس دلخواهش، حتی لباس شنا برای شام بیاید، درحالی‌که در یک خانواده‌ٔ دیگر پوشیدن لباس مناسب‌تر و معمولی سر میز غذا بهتر باشد.
بنابراین شما باید مطمئن شوید که کودکتان یاد می‌گیرد مؤدب باشد، اما این‌که معنای مؤدب بودن چیست تا حدودی آزاد و بسته به نظر شخصی است. وقتی بزرگ‌تر می‌شود، می‌توانید اصول پایه مثل گفتن «لطفاً» و «ممنونم»، جویدن با دهان بسته، رفتار خوشایند و حتی برخی نکات جزئی‌تر را مانند این‌که از کدام قاشق و چنگال استفاده کند و حتی دستمال سفره را کجا بگذارد به او یاد بدهید، اما زیاد درگیر تشریفات رسمی نشوید. آداب خوب در واقع به معنای رعایت دیگران و ملاحظه‌کاری نسبت به آنهاست. اگر کودک شما این نکته را در ذهن داشته باشد، کافی است و مشکلی نخواهد داشت.
اما چند قانون وجود دارد که بهتر است در زمان صرف وعده‌های غذا آنها را اجرا نکنید. یکی از آنها قانون «غذات رو تا ته بخور» یا خالی کردن بشقاب است. شما می‌خواهید فرزندتان یاد بگیرد زمانی دست از خوردن بکشد که بدنش می‌گوید سیر است، نه زمانی که هر چیزی را که جلویش بوده، خورده است. بنابراین مقادیر کمتری از غذا را به او بدهید، در صورت لزوم دوباره برایش غذا بکشید و به تصمیم او در مورد توقف خوردن احترام بگذارید.
همچنین در این سن می‌توانید از قانون نشستن سر میز تا پایان غذا خوردن همهٔ افراد حاضر، چشم‌پوشی کنید. کودک شما هنوز ذاتاً فعال است و به احتمال زیاد نمی‌تواند خیلی طولانی یک‌جا و آرام بنشیند. شاید پیشنهاد بهتر این باشد که بگذارید هر زمان غذا خوردنش تمام شد، اجازه بگیرد که بلند شود. بهتر است گوشزد کنید که وقتی از سر میز بلند شد دیگر نمی‌تواند برای خوردن غذای بیشتر برگردد، بنابراین عادت رفت و برگشت در طول وعدهٔ غذایی را پیدا نخواهد کرد.
چطور کودکتان را در سن دو تا چهار سالگی به رفتار مناسب در رستوران ترغیب کنید؟
اگر کودک دو تا چهار سالهٔ شما آداب غذا خوردن را در خانه یاد گرفته باشد، کمک زیادی خواهد کرد. قبل از رفتن، با او در مورد انتظارات خود صحبت کنید. بگویید خوردن این وعدهٔ غذایی خاص بسیار لذت‌بخش خواهد بود. توضیح دهید که افراد دیگری در رستوران خواهند بود که دوست ندارند کسی مزاحم آنها شود، بنابراین او مجبور است از صدای آرام خود استفاده کند و به آداب غذا خوردن خود فکر کند.
با انتخاب رستورانی که خیلی شلوغ نیست یا در سرو غذا خیلی کند نیست، کار او را راحت کنید. وقتی او را برای غذا خوردن بیرون می‌برید مطمئن شوید که خوب استراحت کرده و گرسنه است، اما نه تا حد عصبانیت از شدت گرسنگی! اگر وقتی در رستوران هستید رفتار خوبی ندارد، او را جلوی دیگران سرزنش نکنید، فقط از یادآوری‌های ملایم استفاده کنید. اما اگر به گونه‌ای رفتار می‌کند که باعث مزاحمت برای سایر افراد حاضر در رستوران می‌شود، آنجا را بدون هیاهو ترک کنید. توضیح دهید که او نمی‌توانست بماند، چون رفتارش غیرقابل قبول بود.
یک روش دیگر برای کمک به کودک در یادگیری رفتار خوب و هوشمندانه در رستوران‌ها یا در تعطیلات بعدی در خانه‌ٔ عمو و خاله‌ها، اجرای نمایش رستوران در خانه است. مثلاً شاید بازی «مهمانی به صرف چای و شیرینی» یا اصطلاحاً «خاله‌بازی» را دوست داشته باشد، جایی که شما اهمیت رفتار خوب را به عروسک‌های او خاطرنشان می‌کنید یا شاید یک شام پرتجمل با بهترین ظروف چینی و سفرهٔ رومیزی، شمع و لباس‌های شیک برایش الهام‌بخش باشد.
در مورد آموزش غذا خوردن در رستوران به کودک بیشتر بدانید.
