قامت کوتاه یا قد کوتاه در کودکان چیست و چطور آن را تشخیص می‌دهند؟

قامت کوتاه یا قد کوتاه در کودکان چه ویژگی‌هایی دارد و چطور تشخیص داده می‌شود؟ در این مطلب با کوتاهی قامت یا قد کوتاه در کودکان آشنا شوید.

قد کوتاه یا کوتاهی قامت کودک

کوتاهی قامت اصطلاحی است که پزشکان برای کودکی به کار می‌برند که در نمودار رشد خود از نظر قدی پایین‌تر از صدک سوم قرار می‌گیرد. اما کوتاهی قد چه زمانی نشانه‌ٔ یک مشکل است؟

خیلی کوتاه بودن لزوماً به این معنی نیست که فرزندتان از نظر سلامت مشکل دارد. او ممکن است قد کوتاه خود را از یکی از والدینش به ارث برده باشد یا ممکن است فقط یک گُل دیررس باشد که در سن بلوغ به قدی متوسط‌تر می‌رسد، بلوغی که ممکن است دیرتر از متوسط بچه‌ها رخ دهد.

اما رشد ضعیف می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل سلامت باشد که نیاز به توجه دارد. اگر نگران هستید چون کودک شما به طور قابل توجهی کوتاه‌تر از هم‌سن‌های خودش است یا اگر به نظر می‌رسد رشد او ناگهان کند یا متوقف شده است، از پزشک کودکتان یک وقت ملاقات بگیرید.

پزشک وجود برخی مشکلات سلامت را که می‌توانند روی سیر رشد و قامت کودکتان تأثیر گذاشته باشند بررسی خواهد کرد. برخی از این مشکلات می‌تواند شامل بیماری سلیاک، مشکل تیروئید، کمبود هورمون رشد یا بیماری مزمنی مانند کم‌خونی سلول داسی‌شکل، سندرم ترنر که ناشی از فقدان یک کروموزوم در دختران است یا بیماری کوشینگ که ناشی از داشتن مقدار بیش از حدی از هورمون کورتیزول است باشد. در واقع، تقریباً هر بیماری مزمنی می‌تواند روی رشد و قد کودک تأثیر بگذارد.

تشخیص قد کوتاه کودکان توسط پزشک

قد در بیشتر مواقع به ژنتیک ارتباط دارد، بنابراین پزشک کودکتان یک سابقهٔ خانوادگی کامل، از جمله قد تقریبی خواهر و برادرها، پدر و مادر، پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها، خاله‌ها و عمه‌ها، عموها و دایی‌های فرزندتان را از شما می‌گیرد. او می‌خواهد بداند که آیا کسی در خانواده‌ٔ شما مشکل سلامت مرتبط با کوتاهی قد داشته است یا نه، زیرا این موارد نیز می‌تواند به ارث برده شود.

اگر سوابق قد و وزن کودکتان در دسترس نیست، باید آنها را در اختیار پزشک او قرار دهید تا بتواند نرخ رشد او را بررسی و مشخص کند که آیا او همیشه از هم‌سالان کوتاه‌تر بوده است یا نه. پزشک ممکن است در مورد رژیم غذایی کودکتان و هر گونه علائم دیگری نیز سؤال کند.

یک معاینه‌ٔ فیزیکی از فرزندتان انجام می‌شود و ممکن است آزمایش خون و آزمایشات دیگری هم انجام شود. همچنین ممکن است از از مچ دست یا دست او عکس بگیرند تا ببیند آیا استخوان‌هایش به نسبت کودکی در سن او بالغ شده‌اند یا نه. اگر به مشكل هورمونی مشكوک شوند، فرزندتان را به متخصص غدد درون‌ريز كودكان، یعنی پزشک اطفال متخصص در مشكلات مربوط به غدد و هورمون‌ها ارجاع می‌دهند.

اگر آزمایشات نشان‌دهنده‌ٔ مشکل هورمون رشد باشد، ممکن است متخصص غدد درون‌ریز آزمایش تحریک هورمون را برای کودک انجام دهد. این آزمایش توانایی غدهٔ هیپوفیز کودکتان برای ترشح هورمون رشد انسانی یا hGH را اندازه‌گیری می‌کند.

برای این آزمایش پزشک ابتدا به فرزندتان دارویی تزریق می‌کنند که باعث تولید هورمون رشد انسانی توسط سیستم غدد درون‌ریز می‌شود. سپس، طی چند ساعت، نمونه خون‌هایی را در فواصل زمانی مشخص از او می‌گیرند. نمونه خون برای تعیین اینکه آیا کودک مقداری طبیعی از هورمون رشد را تولید می‌کند یا نه، تجزیه و تحلیل می‌شود.