من سعی می‌کنم کودکم را تربیت کنم، اما او اهمیتی نمی‌دهد. چه کار کنم؟

اول باید دید کودک شما چند ساله است و سبک تربیتی شما چیست؟ اما به‌طورکلی، به نظر می‌رسد که روش و تکنیک تربیتی شما کار نمی‌کند. به جای این‌که تلاش کنید رفتارهای غلط را با تنبیه برطرف کنید، تأدیب و تربیت را به عنوان یک ابزار آموزشی در نظر بگیرید و به خاطر داشته باشید که کودک شما برای یادگیری آنچه شما می‌خواهید به دو چیز نیاز دارد: توانایی و انگیزه.

فرض کنیم وقتی از کودک دو ساله‌ٔ خود می‌خواهید اسباب‌بازی‌هایش را جمع کند امتناع می‌کند و شما به او وقفه می‌دهید. چه چیزی آموخته است؟ جمع کردن اسباب‌بازی‌هایش؟ دنبال کردن دستورها؟ در واقع، احتمالاً هیچ‌کدام را یاد نگرفته است. به جای وقفه دادن به او، سعی کنید با هر مسئله‌ٔ تربیتی به عنوان یک کار آموزشی برخورد کنید، یعنی شما قصد دارید به کودک خود بیاموزید که وقتی از او می‌خواهید، اسباب‌بازی‌هایش را جمع کند. با تبدیل دنبال کردن دستورات به یک بازی شروع کنید. به گرمی به او بگویید: «بیا پیش من» و وقتی این کار را کرد، او را در آغوش بگیرید و ببوسید. وقتی متوجه منظورتان شد، نحوه‌ٔ برداشتن اسباب‌بازی‌ها را یاد بدهید. آن را نیز سرگرم‌کننده کنید: «تو عروسک‌هات رو تا قفسه راه میاری و بعدش من کمکشون می‌کنم بپرن تو جاهای خودشون». اکنون او هم توانایی و هم انگیزه‌ٔ پیگیری دستورات شما را دارد.

در مورد کودکان بزرگ‌تر از دو سال هم یک مثال دیگر می‌زنیم. فرض کنیم وقتی از او می‌خواهید پیش شما بیاید امتناع می‌کند و شما به او تذکر می‌دهید یا با صدای بلندتر صدایش می‌زنید. حالا کودکتان چه چیزی آموخته است؟ آمدن پیش شما؟ دنبال کردن حرفتان را؟ باز هم هیچ‌کدام! در اینجا هم سعی کنید با هر مسئله به عنوان یک تکلیف آموزشی برخورد کنید، یعنی شما قصد دارید به کودک پیش‌دبستانی خود بیاموزید که وقتی صدایش می‌زنید پیش شما بیاید. با این توضیح شروع کنید که «وقتی تو رو صدا می‌کنم واقعاً مهمه که بیای پیش من». وقتی این کار را کرد، پاداش معنوی کوچکی به او بدهید و در این سن، «توجه» شما بهترین نوع پاداش برای بچه‌هاست، بنابراین با او بازی کنید یا برایش کتاب بخوانید. توضیح دهید که این پاداش هر بار وجود نخواهد داشت، اما هر زمان که شما بخواهید باید پیش شما بیاید تا بفهمد چه زمانی پاداش می‌گیرد. این یک فرایند است که به او می‌آموزد تا به دستورات شما پاسخ دهد. فراموش نکنید که به جای خود کودک، مثل گفتن «پسر خوب!» از رفتار او تعریف کنید و مثلاً بگویید: «چقدر خوبه که هر وقت ازت می‌خوام میای پیشم». اکنون او هم توانایی و هم انگیزه‌ٔ پیگیری دستورات شما را دارد.

آموزش خودفرمانی و تأدیب و پرورش نفس به کودکان مستلزم توانایی و انگیزه داشتن خود شما نیز هست. این فرایندی است که به مهارت، زمان و انرژی نیاز دارد، اما نتیجه کاملاً به زحمتش می‌ارزد.