فعالیت‌های سرگرم‌کننده در مرحلهٔ پیش از خواندن برای کودکان
هیچ‌وقت برای سوق دادن کودکتان به سمت کتاب زود نیست. بچه‌ها می‌توانند حتی قبل از کسب مهارت خواندن، یاد بگیرند که عاشق خواندن باشند. در اینجا چند روش مختلف برای مفرح کردن کتاب خواندن برای کودکان پیش‌دبستانی را معرفی می‌کنیم. از آنجا که کودکان به روش‌های مختلفی یاد می‌گیرند، ما این فعالیت‌ها را بر اساس سبک یادگیری تفکیک کرده‌ایم. اما هر کودکی می‌تواند از پیشنهادهای هر سه دسته بهره‌مند شود. در این مطلب یا فعالیت‌های سرگرم‌کننده برای مرحلهٔ پیش از خواندن آشنا شوید.
برای فراگیرهای فیزیکی چه کار کنید؟
برخی از بچه‌ها با فعالیت‌های جسمی بیشتر یاد می‌گیرند. برای این بچه‌ها فعالیت‌های سرگرم‌کننده برای مرحلهٔ پیش از خواندن به شکل زیر است:
پوستر الفبا درست کنید: اگر کودک شما دوست دارد خودش کتاب‌ها و مجلات را نگاه کند و به نظر می‌رسد به نام حروف الفبا علاقه دارد، ممکن است آماده‌ٔ یادگیری اصول خواندن باشد. هر حرف را روی یک تکه مقوا بکشید، سپس مجلات و کاتالوگ‌ها را بگردید و تصاویر چیزهایی را که با هر حرف شروع می‌شوند برش دهید و آنها را به مقوا بچسبانید. این یک روش عملی و عالی برای یادگیری الفباست. اما کودکتان را مجبور نکنید، اگر علاقه‌مند به نظر نمی‌رسد، لازم است تا وقتی آماده باشد منتظر بمانید.
به ساعت داستان‌خوانی در کتابخانه یا کتاب‌فروشی بروید: هیچ چیز به پای گوش دادن به یک قصه‌گوی حرفه‌ای نمی‌رسد، به خصوص قصه‌گویی که مخاطب‌ها را از جای خود بلند می‌کند تا بخشی از داستان را اجرا کنند. رفتن به ساعت داستان‌خوانی در کتابخانه یا کتاب‌فروشی تفریح جالبی برای کودکان پیش‌دبستانی است. مزیت دیگر این است که می‌توانید چند راهکار برای رونق دادن به جلسات کتاب‌خوانی خود در خانه یاد بگیرید.
لباس بپوشید و داستان یک کتاب را بازی کنید: لباس پوشیدن مانند شخصیت‌های کتاب مورد علاقه‌ٔ کودکتان می‌تواند کتاب خواندن را زنده و واقعی کند. برخی از والدین، دوستان فرزند خود را دعوت و آن را به یک قرار بازی تبدیل می‌کنند.
بر اساس یک داستان عروسک‌های انگشتی بسازید: انگشت‌های یک دستکش قدیمی را ببرید و با استفاده از ماژیک پارچه، شخصیت‌های داستان را روی آنها ترسیم کنید. همچنین می‌توانید نمد یا کاغذ را برای بدن عروسک لوله کنید و سپس چشم، بینی، لبخند و موها را روی آن بچسبانید. اگر به کارهای هنری علاقه دارید، از روی عکس‌های کتاب یک کپی رنگی بکشید، چهره‌ٔ شخصیت‌ها را ببرید و روی انگشتان دستکش، کاغذ یا نمد لوله‌شده بچسبانید. وقتی عروسک‌ها را ساختید، شما و فرزندتان می‌توانید از آنها برای کمک به روایت یک داستان استفاده کنید.
قلعه‌ای برای خواندن بسازید: در اتاق خواب کودک، چند پتو را روی چند صندلی بکشید تا یک چادر درست شود. کتاب و چراغ‌قوه‌ای بردارید و برای ساعت داستان‌خوانی همراه کودک به آن تاریکی بروید. کودکتان احتمالاً خیلی جوان‌تر از آن است که بتواند کتاب را همراه شما بخواند، اما از ورق زدن صفحات، نگه داشتن چراغ‌قوه و تماشای تصاویر لذت خواهد برد. یک نکته‌ٔ احتیاطی هم این است که داستان‌های سبک و مفرح بخوانید. اکنون وقت خواندن هیچ چیز جدی یا ترسناکی نیست.
یک وعده‌ٔ غذایی از یک کتاب را درست کنید: از رنگ غذا برای تهیه‌ٔ تخم‌مرغ و کیک سبز استفاده کنید، یا سعی کنید غذاهای داخل کتاب داستان‌ها را درست کنید. حتی می‌توانید سبدی را با خوراکی‌های خوشمزه‌ای که بتواند شنل‌قرمزی را به خانه‌ٔ مادربزرگ برساند، پر کنید.
پیک‌نیک مطالعه داشته باشید: غذای محبوب و کتاب‌های محبوب خود را به پارک ببرید. شما این ایده را به فرزندتان می‌دهید که کتاب خواندن در هر جایی می‌تواند سرگرم‌کننده باشد. کتاب‌های قصه درباره‌ٔ پیک‌نیک و گردش رفتن مناسب کودکان را نیز همراهتان ببرید.
مهمانی‌ای با تم کتاب برگزار کنید: کتاب‌های محبوب فرزندتان را بخوانید و به این فکر کنید که چه المان‌هایی می‌تواند به عنوان تم مهمانی عمل کند. آیا می‌توانید اتاق او را مانند یک جنگل تزئین کنید تا شبیه «جایی که موجودات وحشی هستند» باشد؟ آیا می‌توانید چند کلاه جمع کنید و مهمانی‌ای در مورد مثلاً کتاب «گربه‌ٔ کلاه به سر» برگزار کنید؟ هرچه به ذهنتان خطور کند مطمئن باشید که کودک و دوستانش را به کتاب علاقه‌مند خواهید کرد.
برای فراگیرهای شنیداری چه کار کنید؟
برخی از بچه‌ها با فعالیت‌های شنیداری بیشتر یاد می‌گیرند. برای این بچه‌ها فعالیت‌های سرگرم‌کننده برای مرحلهٔ پیش از خواندن به شکل زیر است:
زمان مطالعه‌ٔ خانوادگی تعیین کنید: به مدت ۱۵ یا ۲۰ دقیقه در شب، از همه‌ٔ اعضای خانواده بخواهید با هم یک داستان بخوانند. اگر دوستان یا اطرافیان به مهمانی شما آمده‌اند، از آنها هم بخواهید در آن شرکت کنند. به کودک خود نشان دهید که خواندن برای همه‌ٔ خانواده جالب و مفرح است.
یک روتین جدید خواندن را شروع کنید: راه‌های تازه‌ای پیدا کنید تا کتاب خواندن را به آن ساعت‌هایی از روز که با هم هستید اضافه کنید. مثلاً هنگام صبحانه یا هنگام حمام کتاب بخوانید و سعی کنید بیشتر برای بیدار کردن کودکتان کتاب بخوانید، تا خواباندنش. تغییر زمان خواندن، کتاب خواندن را خودجوش و مفرح می‌کند و کودک را تشویق می‌کنید هر زمان و هر کجا حسش را دارد کتاب بخواند.
در کتابخانه‌ٔ نزدیک خانه‌تان عضو شوید: برخی از کتابخانه‌ها برنامه‌های تابستانی کتاب خواندن با صدای بلند را برای بچه‌های کوچک ترتیب می‌دهند و فهرستی از کتاب‌های پیشنهادی برای هر گروه سنی دارند. کودک شما لذت کتاب را با بچه‌های دیگر به اشتراک می‌گذارد و حتی ممکن است به خاطر خواندن تعداد معینی کتاب، جایزه بگیرد.
کتاب را با آواز بخوانید: کودکان پیش‌دبستانی عاشق ساختن آهنگ‌های کوچک و به خاطر سپردن آنها هستند. با تغییر صدای آوازی خود می‌توانید این بازی را مفرح‌تر کنید. مثلاً سعی کنید از یک خواننده‌ٔ اپرا تقلید کنید.
به کتاب‌های صوتی گوش دهید: برای بچه‌هایی که از راه شنیدن یاد می‌گیرند، کتاب‌های صوتی می‌تواند خوب باشد. این کتاب‌ها را می‌توانید از لپلیکیشن‌های کتاب صوتی تهیه کنید یا از یک سایت دانلود یا پخش دیجیتال استفاده کنید. برخی از بچه‌ها عاشق گوش دادن به شخص جدیدی هستند که برایشان داستانی تعریف می‌کند و آنها می‌توانند داستان را همراه صدای آن شخص در کتاب‌های خود دنبال کنند.
برای فراگیرهای بصری چه کار کنید؟
برخی از بچه‌ها با فعالیت‌های بصری بیشتر یاد می‌گیرند. برای این بچه‌ها فعالیت‌های سرگرم‌کننده برای مرحلهٔ پیش از خواندن به شکل زیر است:
کتابی بخوانید که فیلمی نیز از آن هست: داستان را با هم بخوانید، سپس فیلمش را تماشا کنید. کودک شما از دیدن شخصیت‌هایی که آنها را از روی کتاب می‌شناسد لذت خواهد برد.
یک کتاب شمارش یا کتاب الفبای خالی درست کنید: مقداری کاغذ سفید یا رنگ روشن را روی هم منگنه کنید. روی هر صفحه یک عدد یا حرف بگذارید و از کودک خود بخواهید که تصویری متناسب و مطابق با آن بکشد. یا کتاب الفبایی بسازید که در هر صفحه از آن یک حرف از نام فرزندتان وجود دارد. از او بخواهید از چیزهایی که با هر حرف شروع می‌شود، نقاشی بکشد. اگر به نظر می‌رسد این برای کودک شما جالب نیست، احتمالاً هنوز آماده نیست.
اثر هنری‌ای بر اساس یک کتاب بسازید: از تصویر محبوب فرزندتان در کتاب یک کپی رنگی بگیرید و آن را برای اتاق خواب او قاب بگیرید، یا این‌که بدهید آن را روی تی‌شرتش چاپ کنند.
یک کتاب بزرگ بخرید: برخی از فروشگاه‌های لوازم آموزشی کتاب‌های غول‌پیکری را برای استفاده‌ٔ معلمان در کلاس می‌فروشند. آنها برای مطالعه گروهی بسیار عالی هستند، زیرا همه‌ٔ بچه‌ها می‌توانند تصاویر را ببینند، اما کودک شما در خانه نیز از تصاویر خیلی بزرگ در طول زمان داستان‌خوانی لذت خواهد برد.
یک آهنگ را تصویر کنید: کلمات آهنگ محبوب فرزندتان را بنویسید و با همدیگر، تصاویری برای همراهی هر بیت بکشید. سپس آهنگ را با هم بخوانید.
کتاب «چیزهای محبوب من» را بنویسید: ۱۰ صفحهٔ کاغذ را روی هم منگنه کنید و از فرزندتان بخواهید که ۱۰ چیز محبوبش را به شما بگوید. برای کمک پیشنهادهایی به او بدهید. مثلاً بپرسید: «غذای محبوبت چیه؟»، «بهترین دوستت کیه؟»، «کتاب مورد علاقه‌ات چیه؟» در هر صفحه یک چیز بنویسید و از کودک بخواهید تصویری متناسب با آن بکشد.
