لانه گزینی جنین چیست و چه علائمی دارد؟

زنانی که در تلاش برای باردار شدن هستند، بیشتر از همیشه به بدن خود توجه می‌کنند و دنبال نشانه‌های بارداری هستند. زمانی که تخمک بارور شده خود را به دیواره رحم می‌چسباند، شروع به رشد می‌کند و تشکیل جفت و رویان می‌دهد. کاشت جنین یا همان لانه‌گزینی نشان‌دهنده شروع یک بارداری است.

در این مطلب با لانه گزینی و علائم آن آشنا می‌شوید.

لانه گزینی جنین چیست؟

برای اینکه لقاح اتفاق بیفتد، تخمدان‌ها در هر ماه یک تخمک بالغ را در طول تخمک‌گذاری آزاد می‌کنند. چنانچه این تخمک توسط اسپرم در دستگاه تناسلی زنان بارور شود، بارداری اتفاق می‌افتد و تخمک بارور شده از طریق لوله‌ فالوپ به سمت رحم می‌رود. لانه‌گزینی جنین زمانی است که تخمک بارور شده خود را به دیواره رحم می‌چسباند و شروع به رشد می‌کند و جنین شکل می‌گیرد. این فرآیند یک تا دو هفته پس از تخمک‌گذاری پس از بارور شدن تخمک اتفاق می‌افتد و نشان‌دهنده شروع یک بارداری است.

علائم لانه گزینی

خونریزی اغلب یکی از اولین علائم لانه‌گزینی جنین است. خونریزی به شکل سبک یا لکه‌بینی است که یک یا دو روز طول می‌کشد و گاهی اوقات با سایر علائم اولیه بارداری مانند موارد زیر همراه است:

• متورم و دردناک شدن پستان‌ها: پس از لانه‌گزینی جنین، ممکن است پستان‌ها به دلیل افزایش استروژن، پروژسترون و هورمون بارداری hCG، به لمس بسیار حساس شوند. این علامت نسبت به احساس درد و تحریک پذیری معمول در روزهای نزدیک به شروع عادت ماهانه یا سندرم پیش از قاعدگی بارزتر است. 
• حالت تهوع: افزایش سطح هورمون‌ها از جمله پروژسترون، hCG و همین‌طور افزایش حس بویایی که بسیاری از زنان باردار تجربه می‌کنند باعث بروز تهوع می‌شود.
• نفخ: افزایش سطح پروژسترون می‌تواند باعث نفخ بیش از حد شود و مشابه آن را در طول سندرم پیش از قاعدگی تجربه می‌کنید. ممکن است همراه با نفخ، یبوست نیز داشته باشید.
• تغییرات علایق غذایی: تغییر در ترجیحات غذایی پس از باردار شدن کاملاً طبیعی است. برای مثال ممکن است به طور ناگهانی از قهوه، دسر مورد علاقه خود یا هر غذای دیگر مورد علاقه‌تان بیزار شوید.
• نوسانات خلقی: همان‌طور که برخی زنان قبل از قاعدگی حساس‌تر می‌شوند، ممکن است پس از لانه‌گزینی به دلیل افزایش هورمون‌های بارداری، دچار تغییرات خلقی شوند.
• کمبود انرژی و خستگی: هنگامی که بدن، برای رشد جنین آماده می‌شود، ممکن است بیش از حد معمول احساس خستگی کنید. تا حدی تغییرات هورمونی در احساس خستگی دخیلند.
• سر درد: اگرچه ممکن است که در ایام غیر از بارداری دچار سردرد نشده باشید، افزایش حجم خون و افزایش هورمون‌ها ممکن است عامل بروز این مشکل در دوران شروع بارداری باشند.
• انقباضات عضلات شکم: درد لانه‌گزینی می‌تواند بسیار شبیه به دردهای قاعدگی باشد، اما معمولاً خفیف‌تر است.  برخی از افراد احساس کشیدگی خفیف، گزگز یا سوزن‌سوزن شدن را همراه با دل درد در لانه‌گزینی احساس می‌کنند.

زمان شروع و مدت خونریزی لانه گزینی 

همانطور که پیش از این اشاره شد، خونریزی لانه‌گزینی زمانی اتفاق می‌افتد که در طول لقاح یک تخمک بارور شده در دیواره رحم یا آندومتر کاشته شود. پس از این‌که تخمک توسط اسپرم بارور شد، رویان تشکیل می‌شود. تخمک بارور شده از لوله‌های فالوپ به سمت رحم حرکت می‌کند. در این مرحله از چرخه قاعدگی، بافت آندومتر ضخیم و پر از عروق خونی بوده و برای قرار گرفتن و رشد رویان در حال رشد یا کاشت جنین مناسب است. در چنین شرایطی رگ‌های خونی موجود در پوشش داخلی رحم ممکن است پاره شود و خونریزی خفیفی اتفاق بیفتد. این همان خونی است که در طول لانه‌گزینی به شکل لکه بینی مشاهده می‌کنید.

همه افراد خونریزی لانه‌گزینی را تجربه نمی‌کنند. این اتفاق بخش طبیعی از بارداری تلقی می‌شود و معمولاً جای نگرانی ندارد. خونریزی می‌تواند چند ساعت یا چند روز طول بکشد و مدت زمان آن در زنان مختلف، متفاوت است، اما به ندرت پیش می‌آید که بیش از سه روز طول بکشد.

علت خون‌ریزی لانه‌گزینی

پوشش رحم پوشیده از رگ‌های خونی و بافت عروقی است. همچنان که تخمک، خود را در پوشش داخلی رحم فرو می‌کند تا شروع به رشد کند، می‌تواند باعث پارگی رگ‌های خونی کوچک شده و به همین دلیل است که منجر به خونریزی خفیفی می‌شود. پس از تکمیل لانه‌گزینی، بارداری ادامه می‌یابد و رحم شروع به تولید هورمونی به نام گنادوتروپین جفتی انسانی می‌کند. این هورمون مسئول ضخیم نگه داشتن پوشش داخلی رحم است تا به ماندن رویان در جای خود کمک کند و همان هورمونی است که باعث مثبت شدن تست بارداری می‌شود.

تفاوت بین خونریزی لانه گزینی و قاعدگی

زمانی که یک تخمک بارور شده در رحم جای می‌گیرد و اصطلاحاً کاشته‌ می‌‌شود، معمولاً 10 تا 14 روز پس از لقاح، ممکن است بخشی از پوشش داخلی رحم ریزش کند. این اتفاق منجر به خونریزی لانه‌گزینی می‌شود که می‌تواند یکی از اولین علائم بارداری باشد. لکه‌بینی معمولاً به معنای وجود چند لکه خون روی لباس زیر یا دستمال توالت است. لکه‌بینی که با رنگ قهوه‌ای شروع شده و بعد به قرمز روشن تبدیل می‌شود، به احتمال زیاد مربوط به شروع پریود است. برای تعیین اینکه خونریزی ناشی از لانه‌گزینی است یا پریودتان شروع شده است، باید به این علامت‌ها توجه کنید: 

انقباضات شکمی: گرفتگی‌های شکمی مرتبط با لانه‌گزینی اگرچه گاهی اوقات شدید است، اما معمولاً به اندازه روزهای قاعدگی طول نمی‌کشد. 

شدت و مدت زمان خونریزی: شروع خونریزی سبک‌ و شدت گرفتن تدریجی آن معمولاً نشانه خونریزی قاعدگی است.

برخی زنان، خونریزی مربوط به کاشت جنین را به همان شدت اولین روز قاعدگی تجربه می‌کنند، اما معمولاً این خونریزی فقط یک یا دو روز طول می‌کشد و هنگامی که پایان می‌یابد، ممکن است فرد منتظر شروع خونریزی قاعدگی باشد یا علائم اولیه بارداری مانند حساسیت پستان یا کمی حالت تهوع  داشته باشد.

چگونگی تشخیص خونریزی لانه‌گزینی

تنها راه مطمئن برای تشخیص تفاوت خونریزی لانه گزینی با خونریزی قاعدگی، انجام تست بارداری است. داشتن برخی علائم می‌تواند نشانه‌‍ای از این باشد که شما احتمالاً باردار شده‌اید و لکه‌بینی، مربوط به پریود نیست. 

نشانه‌های موفقیت‌آمیز بودن لانه گزینی

همانطور که پیش از این اشاره شد، برخی علائم فیزیکی وجود دارد که نشان می‌دهد لانه‌گزینی در حال رخ دادن است. این علائم شامل موارد زیر است:

• لکه‌بینی خفیف که به عنوان خونریزی لانه‌گزینی نیز شناخته می‌شود.
• انقباضات شکمی 
• افزایش جزئی دمای پایه بدن
• تغییر در قوام و مقدار مخاط دهانه رحم
• دردناکی، ورم یا حساسیت پستان

توجه به این نکته مهم است که شاید موفقیت‌آمیز بودن کاشت جنین بدون هیچ علامت فیزیکی باشد. از سوی دیگر، این علائم خاص می‌تواند توسط عوامل دیگری مانند سطح بالای پروژسترون قبل از شروع قاعدگی نیز ایجاد شود و همیشه نشانه قابل اعتمادی برای تشخیص آن نیست. تنها راه تأیید و تشخیص حاملگی از طریق تست بارداری است.

زمان استفاده از تست‌ بارداری

اگر خونریزی، گرفتگی‌های شکمی، تهوع، احساس درد و حساس شدن پستان‌ها یا سایر علائم لانه گزینی جنین را دارید، برای اطمینان از باردار بودن، شما می‌توانید تست بارداری خانگی انجام دهید، اما از آنجایی که  یک تا دو هفته پس از تخمک‌گذاری اتفاق می‌افتد، ممکن است برای گرفتن نتیجه درست از این تست خیلی زود باشد. بهتر است حدود یک هفته پس از کاشت جنین صبر کنید تا سطح hCG به اندازه کافی بالا برود.

زمان مراجعه به پزشک

خونریزی لانه‌گزینی به شما و جنین آسیبی نمی‌رساند. اگر خونریزی خفیف بوده و با درد همراه نیست، معمولاً جای نگرانی ندارد و تا زمانی که شدت آن کم باشد، یک یا دو روز طول بکشد و با انقباضات شکمی یا درد همراه نباشد، هیچ عارضه‌ای ندارد و بخشی طبیعی از بارداری تلقی می‌شود. اگر خونریزی شدید، همراه با خروج لخته، درد لگن یا گرفتگی شدید شکمی را تجربه کردید به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر یک هفته پس از عقب افتادن قاعدگی نتیجه تست بارداری خانگی شما منفی است، اما فکر می‌کنید ممکن است باردار باشید، برای راهنمایی به پزشک مراجعه کنید.

بنابر آنچه گفته شد لانه‌گزینی جنین زمانی است که تخمک بارور شده خود را داخل رحم جای می‌دهد. این عمل در رحم با علائمی مانند درد و احتباس پستان‌ها، علائم گوارشی، تغییرات خلقی، لکه‌بینی یا خونریزی همراه است. گاهی اوقات علائم با سندرم پیش از قاعدگی تشابهاتی داشته و ممکن است اشتباه گرفته شوند. انجام تست بارداری تنها راه تایید بارداری است.